XII Festiwal im. Ryśka Riedla był chyba siódmym, w którym miałem przyjemność uczestniczyć oraz pierwszym, na którym byłem odkąd odbywa się w nowym miejscu. Dla przypomnienia – z wymarzonego, dla takich imprez ośrodka na tyskich Paprocanach, festiwal przeniesiono na teren chorzowskiego Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku. Weekend minął, emocje opadły, złapałem oddech, wyspałem się. Najwyższy czas na kilka spostrzeżeń, wniosków, opinii.
Z przykrością muszę stwierdzić, że miniony festiwal to chyba powolny początek jego końca. Na taki stan rzeczy złożyło się kilka rzeczy. Jedne z nich można próbować zmienić, inne były całkowicie niezależne od organizatorów. Jeden z symptomów kryzysu to frekwencja. Gołym okiem było widać, że dużo niższa niż na poprzednich festiwalach. Zmiana lokalizacji imprezy to jedna z przyczyn takiego stanu rzeczy. Nie da się ukryć, że przyjazne otoczenie jeziora na Paprocanach zawsze brało udział w tworzeniu niepowtarzalnej atmosfery tego festiwalu. Na wzrost frekwencji na pewno nie wpłynął pozytywnie odbywający się równolegle Przystanek Woodstock, który organizowany jest z myślą o mniej więcej podobnej publiczności, ani fakt, że występy odbywały się w piątek i sobotę, a nie jak to zwykle miało miejsce w sobotę i niedzielę. Zapowiadana mocno średnia pogoda także zniechęciła sporo potencjalnych uczestników zabawy.
Frekwencja to jedno. Druga sprawa to organizacja imprezy. Największym minusem było to, co ostatnimi czasy można obserwować w trakcie większości podobnych wydarzeń. Mam tutaj na myśli wyznaczenie na terenie imprezy niewielkiego obszaru, na którym można zakupić i spożywać piwko. Podobna sytuacja miała miejsce np. na Sonisphere w Warszawie. Nie mam pojęcia czy jest to ustawowy wymóg dotyczący organizacji koncertów, ale autor tego pomysłu chyba nigdy w życiu nie był na żadnym koncercie. Uczestnicy festiwali zamykani są w getcie, z którego nie mogą wyjść z piwem. Taka sytuacja skutkuje tym, że ktoś kto ma ochotę napić się chłodnego browaru, zamiast kupić jedno, wypić ze smakiem i w razie potrzeby iść po kolejne, kupuje od razu po kilka, wypija je maksymalnie szybko (nie chce przecież aby ominęły go występy artystów, za które zapłacił) i zanim się zorientuje jest już w takim stanie, że żadne występy go nie interesują. Kolejny skutek takiego zabiegu to bardzo mała liczba słuchaczy pod sceną. Wielu uczestników, jeśli ma do wyboru koncert nieznanego artysty lub piwo wybiera to drugie. Jeżeli by pozwolić im pić podziwiając jednocześnie zmagania koncertowe muzyków, liczba fanów pod sceną byłaby znacznie większa, a tym samym odbiór muzyki znacznie większy. Nie potrafię sobie wyobrazić, jaki jest cel tego typu trików. Zgaduję, że autor tego pomysłu miał na uwadze nasze bezpieczeństwo. Nie wiem jedynie, w jaki osób zamknięcie kilkuset osób na niewielkim terenie z dwoma wyjściami, ma zapewniać to bezpieczeństwo. Organizatorzy koncertów w Niemczech bardzo dawno to zrozumieli i nie widzą nic zdrożnego w jednoczesnym spożywaniu chmielowego trunku i słuchaniu muzyki (co jak wiadomo doskonale do siebie pasuje). Tak było np. na koncercie Erika Claptona i Steve’a Winwooda w berlińskiej O2 World Arena. Pragnę w tym miejscu zaapelować do osób odpowiedzialnych za opisywane przeze mnie pomysły, aby wykazały się zdrowym rozsądkiem i zrozumiały, że fani muzyki (nawet najbardziej ekstremalnych jej odmian) nie są krwiożerczymi bestiami pozbawionymi zdolności logicznego myślenia. Polecam osobom takim wybrać się na jakikolwiek tego typu koncert by zobaczyć jak to wygląda.
Wróćmy jednak do ryśkowego festiwalu. Kolejne minusy będą poważne, bo dotykające istoty tej imprezy, czyli muzyki. Skupię się przede wszystkim na koncertach gwiazd. Cree i Dżem jako gospodarze kolejnych dni festiwalu to wyczerpująca się powoli formuła. Sebastian Riedel nie należy do artystów zbyt płodnych, (trzy albumu studyjne w ciągu 15 lat to raczej niewiele) przez co program większości koncertów grupy Cree nie różni się prawie niczym. Słuchając koncertu 2 lata temu, w tym roku nie zostałem zaskoczony niczym. Wszystko zagrane sprawnie i poprawnie jednak bez krztyny oryginalności. Wystarczyło przecież sięgnąć po sprawdzony sposób największych kapel tego typu – zagrać kilka świeżych kowerów. Nie wiem czy to kwestia jakiegoś polskiego kompleksu niższości, czy czegoś innego, ale skoro zespoły jak Allman Brothers Band czy Gov’t Mule potrafią urozmaicić swoje występy nowymi wersjami klasycznych utworów, to dlaczego boją się tego świetne polskie kapele jak właśnie Cree. Jeśli chodzi o Dżem, to szacunek należy się za wytrwałość. Koncert tej legendarnej grupy trwał ok. czterech godzin. Choć zawierał kilka premierowych utworów (z nadchodzącej po sześciu latach płyty) cierpiał wg mnie na brak energii, żywiołu i witalności. Nie chodzi mi o to, że chciałbym zobaczyć jak Jerzy Styczyński gra na gitarze zębami lub za głową, a Beno Otręba fika koziołki, ale chciałbym czuć jak unosi się nad głowami słuchaczy energetyczna mgła, do której zostaliśmy przyzwyczajeni przez lata działalności grupy Dżem.
Jeszcze jedno, do czego muszę się przyczepić to dobór artystów. Osobiście jestem zdania, że Hey czy T.Love to nie do końca jest to, co chciałby usłyszeć fan Festiwalu im. Ryśka Riedla. Zdaję sobie sprawę z faktu, że zaproszenie tych zespołów miało na celu przyciągnięcie szerszą grupę odbiorców. Jednak w wyniku tego atmosfera muzycznego święta zmieniła się w klimat imprezy typu Dni Oleśnicy czy Powiatowych Dożynek w Twardogórze. Muniek Staszczyk „śpiewający” „Naiwne pytania” to naprawdę jest coś, czego nie chce słuchać fan blues-rockowej rozrywki. Udawało się przecież w poprzednich latach ściągać zagranicznych artystów. Był Doyle Bramhall II, był Taj Mahal, byli Ten Years After – artyści, choć nie z najwyższej półki, zapewniający smakowitą, muzyczną ucztę dla wygłodniałego polskiego fana rocka i bluesa.
Jest mimo tych wszystkich zarzutów coś, co ratuje ten festiwal i wyróżnia go spośród innych na muzycznej mapie polski. Coś, co mimo pogody, piwnego getta i wszystkiego, o czym wspomniałem wyżej, daje nadzieję na to, że jednak nie umrze on śmiercią naturalną. Jest to niesamowity klimat tworzony przez ludzi biorących udział w tej szczególnej imprezie. Niecodzienna sympatia otwarte serca i głowy to rzadka cecha. Spotykana jednak na każdym kroku podczas tych dwóch dni. Absolutne poczucie bezpieczeństwa i brak agresji są niezmiennym atrybutem tej imprezy od wielu lat. Jestem przekonany, że ma w tym swój udział osobowość patrona festiwalu. Owiana nimbem legendy postać Ryśka Riedla sprawia, że każdy traktuje innych dokładnie tak, jak sam chciałby być traktowany. Nikt przy tym nie jest nachalny, nikt się nie narzuca. Wspólnym wysiłkiem wszystkich uczestników festiwalu impreza ta jest osobliwym dowodem niepowtarzalnych emocji, jakie wzbudza muzyka.
Obym się mylił wieszcząc powolną śmierć temu wyjątkowemu wydarzeniu.
